ناخن یک ساختار پوستی و سخت است که در انتهای انگشتان و پاها به وجود می‌آید. این ساختار پوستی از یک ماده سخت به نام کراتین تشکیل شده است و وظیفه‌های متعددی در بدن انسان دارد. در واقع، ناخن‌ها به عنوان یک قسمت از سیستم تشکیل شده از پوست به نام “پیوستگان پوستی” محسوب می‌شوند.
ناخن‌ها از سلول‌های پوستی ویژه به نام کراتینوسیت‌ها تشکیل شده‌اند که به طور مداوم کراتین تولید می‌کنند. این کراتین جمع‌آوری شده و به شکل تخته‌ای به نام “تخته ناخن” یا “پلیک ناخن” رشد می‌کند. ناخن به تخته ناخن زیرین به وسیله پیوندهای محکمی متصل است.
ناخن‌ها یکی از قسمت‌های جالب و مهم بدن انسان هستند که از سلول‌های پوستی به وجود می‌آیند. این ساختمان‌های پوستی به نام “پیوستگان پوستی” هم شناخته می‌شوند، به همان ترتیب که موها نیز از پیوستگان پوستی هستند.
قسمتی از ناخن که معمولاً به آن “تخته ناخن” یا به عبارت تخصصی‌تر “پلیک ناخن” نیز گفته می‌شود، اصولاً از ماده سختی به نام کراتین تشکیل شده است. ضخامت این تخته ناخن حدود نیم میلیمتر است و کمی منحنی است.
ناخن به صورت محکمی به تخته ناخن زیرین خود متصل است. جایی که ناخن و تخته ناخن از یکدیگر جدا می‌شوند، در انتهای انگشت یا پا قرار دارد و این امکان را به ما می‌دهد که از ناخن‌های خود به عنوان ابزاری برای خارا کردن یا کارهای دیگر استفاده کنیم. همچنین، ناخن‌ها بخش مهمی از حس لمس بدن هستند.
ناخن توسط پوست‌های کناری ناخن از سمت چپ و راست اطراف خود فریم می‌شود. پوستی که انتهای پایینی ناخن را محاصره می‌کند، به نام “پوست کرانی ناخنی” معروف است. همچنین، لایه نازکی از پوست به نام “پوستک” روی ناخن در آنجا رشد می‌کند.
ناخن‌ها به طور معمول از میان تخته ناخن، ماتریکس، و تخته ناخن زیرین تشکیل شده‌اند. فرآیند رشد ناخن به وسیله ماتریکس آغاز می‌شود. ماتریکس یک ناحیه عمیق در پوست انگشت یا پاست که در آن سلول‌های تخته ناخن تولید می‌شوند. این سلول‌ها به صورت مداوم تولید می‌شوند و به عنوان سلول‌های جدید تازه شکل‌گرفته به جلو فشار داده می‌شوند.
به عبارت دقیق‌تر، در ماتریکس، سلول‌های پوستی خاصی به نام کراتینوسیت‌ها وجود دارند که به تولید کراتین، ماده‌ای سخت که تشکیل اصلی تخته ناخن می‌دهد، مشغول هستند. این سلول‌ها به طور مداوم کراتین تولید کرده و به تخته ناخن رویانده می‌شوند. با این حرکت به جلو، تخته ناخن رشد می‌کند.
ناخن‌های انگشتان با نرخی تقریباً ۳ میلیمتر در ماه رشد می‌کنند، در حالی که ناخن‌های پا کمی کندتر رشد می‌کنند. این نرخ رشد ناخن ممکن است تغییر کند و به عوامل متعددی مانند ژنتیک، سن، و عوامل محیطی مرتبط باشد.
وقتی ناخن رشد می‌کند، قسمت جلویی تخته ناخن به نام “لونولا” نیز به وضوح دیده می‌شود. لونولا یک ناحیه سفید و نیم‌ماهی شکل در پایه ناخن است و نه به تخته ناخن متصل است و نه به تخته ناخن زیرین. این قسمت از ناخن نیز دارای وظایف مهمی در حفاظت و عملکرد ناخن است.
در نهایت، ناخن‌ها علاوه بر وظیفه حفاظتی، برای کارهای مختلفی مانند خارا کردن و دستکاری اشیاء کوچک در انگشتان نیز کمک می‌کنند. این ساختار عجیب و زیبا که از سلول‌های پوستی ساخته شده، یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد بدن انسان است.
منابع:
